Er schuilt gevaar in het op schrift stellen van het gesproken woord. We hebben het dan niet per se over religieuze bronteksten die bij momenten ronduit gevaarlijk zijn. Ook andere vormen durven op papier teleur te stellen. Van de meeste liedjesteksten blijft niets over, theaterteksten moeten al heel sterk zijn en improvisatie is door de band genomen reddeloos verloren. Dachten wij. Tot we Praat maar vol, jongens lazen, de neergeschreven verslaggeving van de Olympische wegrit in Rio de Janeiro.
Journaliste Mia Doornaert brengt in Ontredderde republiek een zeer persoonlijke zoektocht naar de ziel van een land op de dool. De auteur verdedigt met vuur de stelling dat een land vorm krijgt dankzij haar elite, wat uitmondt in een rechtlijnig verhaal dat elke zij- of tegenstroom doodzwijgt. Het Frankrijk waar ik reeds zes jaar woon, blijft daarin ver uit beeld.
In Kwaadschiks, het kloeke zesde deel van de Tandeloze Tijd-cyclus, voert A.F.Th. van der Heijden de psychopatische reclameman Nico Dorlas op om de begrippen schuld en boete te herijken. De auteur vraagt veel van de lezer – vooral het geduld wordt op de proef gesteld – maar beloont hem met een prachtig taalregister en een veelzijdige plot.
“Nergens wordt meer verloren dan in het wielrennen. En niks schrijft lekkerder dan groot verlies.” Zo staat het in de inleiding van Slipstroom, Arthur van den Boogaards standaardwerk over wielerliteratuur. Wie de zoutkorst van een rennerslijf schraapt, stuit vanzelf op de diepte van het leven. De val, debuut van Matthias M.R. Declercq, vertelt het verhaal van het Scheldepeloton: een waargebeurde tragedie van vijf maten die op het jaagpad tussen Gent en Oudenaarde profwielrenner worden.
Een man trekt een nachtje door in de kroegen van Gent, het had een roman van Brusselmans kunnen zijn. Spoo Pee Doo is echter een urgente levering van Dimitri Verhulst, de meest poëtische prozaïst van het Tochtgat aan de Noordzee. In zijn beste Verhulstiaans, melodieuze boventoon van het schoon Vlaams, geeft hij het antwoord dat niemand gaf op de waanzin van het terrorisme op eigen bodem: “Je bent er wie je bent, dat valt altijd tegen, maar het is wel oprecht.”
Laat ik voor de verandering deze inleiding vervangen door een ontboezeming: ‘De Solipsist’ van Wilfried Hendrickx heeft mijn val gebroken. De weergaloze mix van filosofie, humor en spanning was precies wat ik nodig had om even wat mentale ademruimte te vinden in dit duistere ondermaanse. Het leven is absurd maar, in de woorden van de als personage opgevoerde Bob Dylan: “Je kunt niet zomaar alle moraal overboord gooien. Het moet ook over goed en kwaad gaan, man. Djeezes!”